MARKA NEDİR?
Marka, sınai bir hak olup, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda düzenlenmiştir. Marka kanunumuzda “Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir” şeklinde tanımlanmıştır. Günümüzde birçok ticari faaliyet gösteren tüm kurum, kuruluş ve kişiler faaliyetlerine ayırt edici özellik katabilmek adına kendi unvanlarını Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescil ettirerek koruma altına almaktadır.
MARKA HANGİ AMAÇLA KULLANILIR?
Marka, faaliyet konusu hizmeti veren kişinin ürün ve hizmetlerini aynı konuda faaliyet gösteren diğer kişilerden ayırt edilmesini sağlamak için kullanılmaktadır.
MARKA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Marka, “Tescilli”, “Tescilsiz”, “Ortak”, “Garanti” “Ticari”, “Hizmet” olmak üzere birçok farklı çeşide sahiptir.
MARKA NASIL TESCİL EDİLİR?
Ülkemizde marka tescili TPMK nezdinde yapılmakta olup, tescili istenen markalar için TPMK’ya başvuru yapılması gerekmektedir.
Aynı zamanda Ülkemizin de taraf olduğu sözleşmeler çerçevesinde, Avrupa Birliği (EUIPO) ve Dünya çapında (WIPO) kurumları bulunmaktadır.
MARKA HAKKINA DAYALI OLARAK HANGİ DAVALAR AÇILABİLİR?
Marka hakkında dayalı olarak hem Hukuk Mahkemeleri’nde hem de savcılık nezdinde şikâyette bulunarak ceza davaları açılabilir.
Hükümsüzlük Davaları
Marka hükümsüzlük davaları, dava tarihinde marka sahibi olarak TPMK nezdinde görülen kişilere karşı açılır. Bu davalar TPMK taraf değildir.
Marka sahibinin markası, marka sahibi dışında üçüncü bir kişi tarafından birebir, ayırt edilemeyecek derecede benzer ya da asli unsurları içeren şekilde tescil edilmişse bu markalara karşı markanın tescil edildiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde dava açılması gerekmektedir. 5 yıllık sürenin geçirilmesi halinde, markaya sessiz kalındığı kabul edilerek, markanın kullanılmasına katlanılması söz konusu olacaktır.
Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK) Davaları
YİDK davaları tescil sürecinde olan markalara karşı açılan davalardır. TPMK nezdinde tescil başvuru yapılan markalara karşı, hak sahibi üçüncü kişiler tarafından yapılan itirazlar neticesinde, TPMK nezdindeki “Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu” tarafından verilen kararlara karşı açılan davalardır. Bu davaların YİDK kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren 2 ay içerisinde açılması gerekmektedir. Aksi halde, dava hakkı kaybedilecektir.
YİDK davaları, marka başvurusunda bulunan kişi tarafından açılabileceği gibi, marka başvurusuna itiraz eden kişi tarafından da açılabilir.
Marka Hakkına Tecavüz Davaları
Tescilli ya da tescilsiz bir markanın kullanımı, marka sahibi dışında birisi tarafından birebir ya da ayırt edilemeyecek şekilde benzer olarak kullanılıyorsa marka hakkına tecavüz söz konusu olmaktadır.
Bu durumda marka sahibi, tecavüz gerçekleştiren kişiye karşı, marka hakkına tecavüzün tespiti, önlenmesi ve durdurulması davası açarak, tecavüz gerçekleştiren kişinin kullanımlarına hem dava sürecinde hem de dava sonunda durdurma hakkına sahiptir.
Tazminat Davaları
Marka hakkında dayalı olarak, maddi, manevi ve itibar tazminatı davaları açılabilir. Bu talepler aynı zamanda marka hakkına tecavüz davaları ile birlikte açılabilir ve tek dava ile görülebilir.
Maddi tazminata ilişkin olarak “Yoksun Kalınan Kazanç” hesaplaması davacının seçimlik hakkı olup, bu haklar Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 151. maddesinde düzenlenmiştir. Hak sahibi bu maddede düzenlenen seçimlik haklarından birisi ile maddi tazminat talebinde bulunabilir.
MARKA HAKKINA DAYALI DAVALAR HANGİ MAHKEMEDE GÖRÜLÜR?
Marka hakkına dayalı davalarda “Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri” yetkilidir. Bu mahkemelerin bulunmadığı bölgelerde bu davalara, genel yetkili olan “Asliye Hukuk Mahkemeleri” bakmakla görevlidir.
MARKA HAKKINA DAYALI DAVALARDA SÜRELER NELERDİR?
Marka hakkına dayalı olarak açılacak hükümsüzlük ve tecavüz davaları 5 yıllık süreye tabidir.
Marka hakkına dayalı olarak yapılacak şikâyetler ise 6 aylık süreye tabidir.